Zij komen van 't Oosten - een afspeellijst van Moussa Rasé


Spotify-afspeellijst

Niettegenstaande een claim tot chauvinisme, verwent DJ Moussa Rasé ons andermaal met een heel wereldse Spotify-afspeellijst "Zij komen van 't Oosten". En toch zijn ook de Belgen mooi vertegenwoordigd.


Het dansfeestje wordt energiek ingezet met het nummer "Hologram" van de Turkse zangeres en antropologe Gaye Su Akyol. De dame slaat meteen een brug tussen culturen met de overtuigde Turkse zang en de psychedelisch aandoende arabeske hoogstandjes, waarin leuke tempowissels de westerse rocker doen buikdansen terwijl de oosterse buikdanseressen stevig gaan rocken. Het verre oosten klinkt meteen heel nabij. De muzikale golven zwellen aan met de eerste noten van "See Breeze". Onmiddellijk brengt Talvin Singh, de vader van de traditionele Indische muziek, met zijn stevige traditionele percussie op de tabla de temperatuur tot op exotische hoogte. Hypnotiserende zang en geluid kleuren de achtergrond, de jungle lonkt.

Het heupwiegende nummer "World Massala" is een smeltkroes van wereldmuziek: reggae beats, een Latijns-Amerikaanse en Portugese ritmische zang en heel veel Indische kruiden doen het genre "Lisboa fusão" alle eer aan. Baba Zula en Mehmet Gureli zorgen in vrouw/man-duet voor nog meer reggae beats - "dub" - in het numer "Özgür Ruh". Het nummer mengt vlotjes traditioneel en elektronica, de Turkse psychedelica smaakt lekker.

Natacha Atlas is een Belgische zangeres en buikdanseres met wortels in Noord-Afrika, het Midden-Oosten en West-Europa. Met een avontuurlijke versie van Screamin' Jay Hawkins' "I Put A Spell On You" scoort ze hoge toppen. De schrille zang en de drijvende trom ondersteunen het voodoo-dreigement.

Inleidende percussie, een fluit, een heel orkest. Met "White Flag" van Gorillaz komen de buikdanseressen weer aan hun trekken. Of neen, wacht, er wordt plots een enthousiaste woordenvloed gerapt. Rappen over de akkoorden van het Libanese National Orchestra for Arabic Music wordt je van links naar rechts geduwd tussen het oosten en het westen. Een unieke ervaring!

Saz
Het Turkse volkslied "Üç Kız Bir Ana" brengt ons weer tot bezinning. De ingetogen melodie van de Oosterse Saz wordt  aangevuld met de warme Turkse zang van Derya Yıldırım. Melancholie en verlangen smelten samen. Grup Şimşek - met muzikanten uit diverse Europese landen - vult aan met een diepe strakke baslijn, een groovy ritme, en een zweverig orgeltje. Een hypnotiserend brouwsel en een te koesteren Anatolische parel!

In "Nomade Slang" laat de Libanese Ibrahim Maalouf zijn Arabische trompetgeluiden beantwoorden door drie klassieke jazz-trompettisten. Het inspirerende vraag-antwoordpatroon kronkelt als een lenige slang stijl de hoogte in. Het effect op lichaam en geest is heilzaam!



Op de grens van Oost-Europa en West-Azië ligt Azerbeidjan, de thuishaven van het orkest "Bizimkiler". In hun project spelen ze met enkel Azerbeidzjaanse instrumenten het populaire Pink Floyd nummer "Another Brick in the Wall". Een gedurfde versie van een nummer dat we ooit allen uit volle borst meezongen. Een knipoog vanuit het westen van DJ Moussa Rasé.

"Making Music" van Zakir Husain is een subtiele interactie tussen de tabla, de akoestische gitaar en de fluit. Uit het jonge, multiculturele en vibrerende tiende district van Parijs klinkt nadien de stuwende percussie van "Tamuzica" van Acid Arab. "Musique de France" inderdaad, met een traditioneel Arabische ondertoon in een transculturele harmonie.

Het artistiek verhaal van Holger Czukay is een verhaal op zich. Eind jaren '60 creëerde deze man, samen met zijn groep Can, zeer experimentele muziek. Holger Czukay wordt beschouwd als een van de eerste "samplers" in de muziekwereld: hij scande radiogolven op zoek naar vreemde tunes, splitte tapes en maakte gebruik van een dictafoon om zijn composities vorm te geven. De caleidoscoop van muziek die hieruit ontluikte, zette de muziekwereld op zijn kop. Het tot de verbeelding sprekende nummer "Persian Love" is samengesteld uit radio-opnames van Iraanse volkszangers, begeleid door de oud en de Afrikaanse highlife gitaar. Het nummer baande een weg voor het samplen van etnische geluiden tegen een elektronische achtergrond.

Ney
De uit Beiroet afkomstige componist en oud-speler Rabih Abou-Khalil maakte van Duke Ellington's "Caravan" een Orientaals duet tussen de viool van El-Achek en de "Ney" of Arabische fluit van Selim Kusur. Je waant je in een spannend tafereel van "Duizend en één nacht". "Ahlam" van Nes laat zich moeilijker geografisch "taggen": een dromerig flamenco ritme ("Ahlam" betekent "droom" en uit de wens naar wereldvrede), een warme zang, de zacht stimulerende darbouka en indringende Arabische klanken op de cello. Het nummer klimt met de maat in emotionele intensiteit en werkt heel suggestief.

"Somebody's Knocking" van Jaimeo Brown Transcendence lijkt een vocaal intense, lang gerokken, spannende intro waarbij je tot de laatste noot de adem inhoudt wachtend op een ontknoping. In "Mints" van Uniting Opposites geeft de bas het tempo aan, waarna een traditionele Indische citar de opwekkende tabla laat ontwaken.

Het nummer "Egypt strut" is van een heel ander kaliber. Salah Ragab was majoor in het Egyptische leger en de oprichter van de eerste Egyptische jazzband. Hij brengt een vloeiende mix van marcherende westerse jazz gespeeld door een Egyptisch militair orkest, gemengd met oosterse deuntjes geïmproviseerd op de ney. Ook in "Le Cheikh Mohammed Sfar" wordt gemarcheerd, zij het eerder stapvoets.

"Mr. J.P.S." van de Belgische band Hijaz is een aangename dialoog tussen de oud als symbool van het verre oosten en de klassieke Westerse piano. Over een ritmiek die de tradities van Marokko tot India overspant, wordt door de Arabische oud en de Westerse piano een intrigerend web van klanken geweefd. Het nummer laat je heerlijk schommelen tussen verschillende culturen. "Payo Michto" van de Franse Thierry Robin is dan weer passionele flamenco overgoten met een kruidig oosters sausje.

Orient Expressions brengt met "Istanbul 1:26 a.m." een samenwerking tussen vijf artiesten: een fusie van zweverige blazers en opzwepende percussie in een trance-like groovy ritme dat je met elke beat meer laat bewegen. Het ritme deint uit en valt weer in, maar de blazers blijven in actie, wat bijdraagt tot een heel verrassend en leuk effect. Party time!

"Hems" van Hijaz zorgt andermaal voor subtiele piano waarna lichte, soepele percussie het ritme aanzwengelt en de muzikale spectrum voller wordt. Het ene moment waan je je op een rustige medina, wat later voel je de pulse en de chaos van het oosterse stadsleven. De doudouk weerspiegelt dan weer de klank en ziel van Armenië.

Bij de intro van "Carry the earth" van het Palestijnse Trio Joubran lijkt het alsof er een spannend sprookje begint. Niets is echter minder waar; deze compositie is een "anti-oorlogsnummer". Drie ouds vertellen samen het verhaal, verder ingevuld door de half-gesproken tekst van Roger Waters, voormalig zanger van Pink Floyd. Het nummer is opgedragen aan zij die stierven voor hun land, in het bijzonder aan de vier jongens vermoord werden tijdens het voetballen op het strand van de Gazastrook. De titel van het nummer komt van een gedicht van de legendarische poëet Mahmoud Darwish: "The dead who die to carry the earth afger the relics are gone".

De afspeellijst eindigt met het rustige, dromerige "Ahouye Vahshi". Het Canadese ensemble van de uit Iran afkomstige broers Constantinople werkt in dit nummer samen met de verhalende griot en Senegalese koraspeler Ablaye Cissoko. Het resultaat is een immens mooie kruisbestuiving van dialogen tussen de perzische en de Afrikaanse beschaving. De zang is spiritueel, de muziek kabbelend. Geniet, komt tot rust, en droom!

Of de wereld plat is? Andermaal wordt dit archaïsche concept werkelijkheid in deze afspeellijst. Een hutsepot van verre culturen, vaak dichter bij huis dan je zou denken. Dromerig, opstandig soms, maar altijd in harmonie. Moussa Rasé stelde een afspeellijst samen waarin diverse culturen met elkaar aan het zingen en dansen gaan. Waarvoor, opnieuw, mijn oprechte dank.

Spotify-afspeellijst