De wereld draait vierkant - een afspeellijst van DJ Moussa Rasé
Spotify afspeellijst
Al van bij de eerste luisterbeurt werd het me duidelijk dat dit een zalige afspeellijst zou worden. Afrikaanse polyritmiek, Oost-Europese klezmer, dreunende repetitieve ritmes, psychedelische toontjes en een knipoog naar de blues, aangevuld met dansbare tunes.
Met de woorden van DJ Moussa Rasé: "De wereld draait vierkant, waarin we vaststellen dat crossover een te simpele naam is voor de verscheidenheid aan hybride muziek waarmee artiesten wereldwijd grenzen slopen"
Om de dag te openen, worden we verwend met een rustgevend maar inspirerend nummer van Anouar Brahem. "Opening Day" start met een dromerige sfeervolle Arabische melodie op de oud, waarna de intensiteit flink toeneemt om harmonieus te versmelten met zuivere, ongebonden jazz-op-hoog-niveau. De Britse pianist Django Bates, drummer/percussionist DeJohnette en contrabassist Dave Holland geven het voorbeeld hoe een geëngageerde samenwerking kan leiding tot grootse resultaten.
Een fluit zet de toon, een drum installeert de Afrobeat. Ook "Dou Coula" van de avontuurlijke groep Arat Kilo is een eclectische samenwerking onder de noemer "Ethio-Jazz", tussen de scherpe Afrikaanse zang van Mamani Keïta, de intens gescandeerde rap van Mike Ladd en de zweverige jazz van de begeleidende band. Het nummer verschenen op het album "Visons of Selam" - visioenen van vrede - brengt gedecideerd haar boodschap. Muziek zonder grenzen.
"Nostalgias Tucamanas" brengt ons in een weemoedige stemming. Klimmend en dalend door het Andesgebergte weergalmt de kleine Charango-gitaar. Steeds weer met die jazzy knipoog op de piano.
DJ Moussa Rasé gaat er prat op dat in zijn afspeellijsten ook de blues aan bod komt. Hij voegt de daad bij het woord met "Bonheur" van Vieux Farka Touré, zoon van de legendarische Ali Farka Touré uit Niafunke in Mali. Niettegenstaande de talentrijke Vieux Farka aanvankelijk niet mocht musiceren van zijn vader, volharde hij toch om zijn eigen muzikaal pad te bewandelen. Met succes en talent, overigens. Laat Vieux Farka Touré een hommage brengen aan de jongeren die het voortouw nemen, soms - à la bonne heure - tegen de wil van de oudere generatie in. Het nummer is een prachtig staaltje Mali-blues waarbij de kora een stroom van krachtige noten voortbrengt over een dreunende, hypnotiserende gitaarlijn, aangemoedigd door een klakkende kalebas. Het zet de luisteraar aan tot wiegen en klappen, tot dromen en hopen.
De Cubaanse vibrafonist Omar Sosa brengt ons met de polyfone ritmiek en de vraag-antwoordpatronen in het nummer "River Crossing" over de oceaan tot heel dicht bij moeder Aarde en mama Afrika. Het energetische "Yinde" van de uit Soweto afkomstige groep BCUC speelt gretig met je bewustzijn. Zelf geven ze de onbeduidende naam "africangungungu" aan hun muziekstijl. Boodschappen slingeren heen en weer met een steeds stijgende vocale intensiteit tot dansbare, bijna euforische exclamaties, het hele nummer door gedragen door een funky baslijn die je laat tandenknarsen.
"Afro Groove Queen" Manou Gallo is afkomstig uit de Ivoorkust en kreeg het ritmegevoel mee met de moedermelk om uit te groeien tot een talentvolle zangeres-bassiste. Manou Gallo toerde gedurende zes jaar met Zap Mama waarna ze haar eigen groep oprichtte. Op "Zap Gallo" zet ze de basgitaar even aan de kant en bouwt ze met de loop-station een gelaagde compositie van traditionele Afrikaanse zang en polyritmiek. Het eindresultaat is een aanstekelijke geluidsmuur van ritmes waarbij stilzitten geen optie is.
Holy Forest is een ensemble van muzikanten met een uiteenlopende professionele achtergrond, verschillende religies, diverse leeftijdsgroepen en nationaliteit. Het project begon toen filmmaker John Fine, op reis in Gambia, kennis maakte met de legendarische koraspeler Tata Din Din Jobarteh. Door de combinatie van de sprankelende kora die zich vlotjes mengt met een soulvolle zanglijn en een jazzy begeleiding sloopt het nummer "African Calling" zowel muzikale grenzen als landgrenzen.
Een sousafoon, een dobro-gitaar en een drumstel; dat is Delgres, hun naam ontleend aan de vrijheidsstrijder Louis Delgrés die op het Caribische eiland Guadeloupe vocht tegen Napoleon voor afschaffing van de slavernij. Met het hartverscheurende "Mr. President" brengen ze een Creools gezongen aanklacht tegen de Trumps en de Macrons uit deze wereld: "But I did vote for you, put my trust in your hands, now could you please explain what you’re gonna do for me ‘cause I’m still struggling".
De tocororo, nationale vogel van Cuba en titel van het album van Alfredo Rodriguez, is een zangvogel die volgens de legende sterft van verdriet wanneer men hem opsluit in een kooi. De symboliek is duidelijk; de naar de Verenigde Staten gemigreerde Rodriguez brengt in het nummer "Chan Chan" - beter gekend in de versie van Compay Segundo - Cubaanse ritmes, afgewisseld met verrassende passages op de klarinet en de piano waardoor het nummer een eigenzinnige toets krijgt.
Bassiste Rosario "La Tremendita" - de krijger - leerde de flamenco-knepen van haar grootmoeder. Met "Delirio Degradante - Mi Infierno es Tu Gloria" brengt ze het meer dramatische flamenco-variant "cante jondo". Ze wordt opgevolgd door het al even expressieve flamenconummer "Romero Santo" van Ana B Peña.
Vanuit Spanje reizen we door naar Oost-Europa om te luisteren naar gesofisticeerde, levendige zigeunermuziek. Nou ja, laat "Oost-Europees" een wat tè gemakkelijke samenvatting zijn voor het ensemble van een Roemeense accordeonist (Iulian Jantea), een Hongaarse violist (Pal Szomora), een cimbalomspeler (Itsván Szomora), een Bulgaarse gastzangeres (Emilia Kirova) en een Vlaamse contrabassist (Herman De Rycke). Ook de muziek omvat uiteenlopende Hongaarse, Roemeense en Bulgaarse muziekstijlen die op zich weinig met elkaar gemeen hebben. De Russische klassieker "Dve Gitari" van Tzigani, ook wel gekend als "Les Deux Gitares" van de uit Armenië afkomstige Charles Aznavour, is nu eens emotioneel, dan weer uitbundig van aard.
Verteld door een trio van accordeon (Richard Galliano), trompet (Paolo Fresu) en piano (Jan Lundgren) is "Que Reste-t Il De Nos Amours" een emotionele jazz-interpretatie van het gelijknamige nummer van Charles Trenet.
Alemayehu Eshete, sinds de jaren '60 geroemd als de vader van de Ethio-Jazz, wordt ook wel eens de "Ethiopische Elvis" genoemd. Op de herwerking van "Alteleyeshegnem" zorgt de strakke beat voor een funky ondertoon, doorkruist met mystieke deuntjes van het Philophon huisorkest.
De temperatuur gaat opnieuw de hoogte in met het nummer "Eghass Malan". Les Filles de Illighadad mengen Tuareg-gitaarklanken met traditionele volksmuziek uit hun geboortedorp Illighadag, diep in de Nigeriaanse woestijn. De desolate plek is onthouden van westerse weelde maar onderscheidt zich door een sterke identiteit en traditie.
"Tende" - de naam werd ontleend aan een traditionele drum - is een traditioneel muziekgenre dat gebracht werd door vrouwen tijdens feestelijkheden of in het regenseizoen om de tijd te doden. In de oorspronkelijke muziekstijl stonden percussie, handgeklap en de stem van de vrouwen centraal. Tijdens de ballingschap van jonge Touareg mannen naar Lybië in de jaren '70, werd de zang van de vrouwen vervangen door gitaarmuziek en ontstond de aan populariteit winnende "Touareg-blues". Later doorkruiste deze muziek opnieuw de oorspronkelijke volksmuziek. Waar "Tende" louter door vrouwen gezongen werd, wordt de "Touareg-blues" door mannen gedomineerd.
In België leidde het begrip Marrakesh eind vorig jaar tot een politieke vechtscheiding, de uit Marrakesh afkomstige Tahour zorgt voor verzoening met het feestelijk energieke "Hallawah". We blijven daarna nog wat in Marokko met het levendige "Maroc" waarop mandolinespeler Avi Avital passionele en toch energieke Oosterse melodieën mengt met de drijvende contrabas van de multiculturele jazzmuzikant Omer Avital. Het project "Avital meets Avital" wordt ondersteund door krachtige Oosterse percussie van Itamar Doarijazz en doorweven met jazzy pianoaccenten van Yonathan Avishai.
Een kantelpunt komt er met de muzikale geestesmassage van de uit Polen afkomstige singer-songwriter Ola Szmidt.Het met vocale loops ingepakte "Wrapped" ontneemt je de adem en brengt je ziel tot rust. En om helemaal te ontspannen, sluit de afspeellijst van DJ Moussa Rasé af met een intens "We Bathandwa" van de Zuid-Afrikaanse Sibongile Khumalu.
De afspeellijst "De wereld draait vierkant" van DJ Moussa Rasé slingert je heen en weer over landgrenzen, oceanen en continenten. Maar liefst 26 nummers zorgen voor 1 uur en 51 minuten puur muzikaal reisgenot.
Spotify afspeellijst
Al van bij de eerste luisterbeurt werd het me duidelijk dat dit een zalige afspeellijst zou worden. Afrikaanse polyritmiek, Oost-Europese klezmer, dreunende repetitieve ritmes, psychedelische toontjes en een knipoog naar de blues, aangevuld met dansbare tunes.
Met de woorden van DJ Moussa Rasé: "De wereld draait vierkant, waarin we vaststellen dat crossover een te simpele naam is voor de verscheidenheid aan hybride muziek waarmee artiesten wereldwijd grenzen slopen"
Om de dag te openen, worden we verwend met een rustgevend maar inspirerend nummer van Anouar Brahem. "Opening Day" start met een dromerige sfeervolle Arabische melodie op de oud, waarna de intensiteit flink toeneemt om harmonieus te versmelten met zuivere, ongebonden jazz-op-hoog-niveau. De Britse pianist Django Bates, drummer/percussionist DeJohnette en contrabassist Dave Holland geven het voorbeeld hoe een geëngageerde samenwerking kan leiding tot grootse resultaten.
Een fluit zet de toon, een drum installeert de Afrobeat. Ook "Dou Coula" van de avontuurlijke groep Arat Kilo is een eclectische samenwerking onder de noemer "Ethio-Jazz", tussen de scherpe Afrikaanse zang van Mamani Keïta, de intens gescandeerde rap van Mike Ladd en de zweverige jazz van de begeleidende band. Het nummer verschenen op het album "Visons of Selam" - visioenen van vrede - brengt gedecideerd haar boodschap. Muziek zonder grenzen.
 |
| Charango gitaar |
DJ Moussa Rasé gaat er prat op dat in zijn afspeellijsten ook de blues aan bod komt. Hij voegt de daad bij het woord met "Bonheur" van Vieux Farka Touré, zoon van de legendarische Ali Farka Touré uit Niafunke in Mali. Niettegenstaande de talentrijke Vieux Farka aanvankelijk niet mocht musiceren van zijn vader, volharde hij toch om zijn eigen muzikaal pad te bewandelen. Met succes en talent, overigens. Laat Vieux Farka Touré een hommage brengen aan de jongeren die het voortouw nemen, soms - à la bonne heure - tegen de wil van de oudere generatie in. Het nummer is een prachtig staaltje Mali-blues waarbij de kora een stroom van krachtige noten voortbrengt over een dreunende, hypnotiserende gitaarlijn, aangemoedigd door een klakkende kalebas. Het zet de luisteraar aan tot wiegen en klappen, tot dromen en hopen.
De Cubaanse vibrafonist Omar Sosa brengt ons met de polyfone ritmiek en de vraag-antwoordpatronen in het nummer "River Crossing" over de oceaan tot heel dicht bij moeder Aarde en mama Afrika. Het energetische "Yinde" van de uit Soweto afkomstige groep BCUC speelt gretig met je bewustzijn. Zelf geven ze de onbeduidende naam "africangungungu" aan hun muziekstijl. Boodschappen slingeren heen en weer met een steeds stijgende vocale intensiteit tot dansbare, bijna euforische exclamaties, het hele nummer door gedragen door een funky baslijn die je laat tandenknarsen."Afro Groove Queen" Manou Gallo is afkomstig uit de Ivoorkust en kreeg het ritmegevoel mee met de moedermelk om uit te groeien tot een talentvolle zangeres-bassiste. Manou Gallo toerde gedurende zes jaar met Zap Mama waarna ze haar eigen groep oprichtte. Op "Zap Gallo" zet ze de basgitaar even aan de kant en bouwt ze met de loop-station een gelaagde compositie van traditionele Afrikaanse zang en polyritmiek. Het eindresultaat is een aanstekelijke geluidsmuur van ritmes waarbij stilzitten geen optie is.
Holy Forest is een ensemble van muzikanten met een uiteenlopende professionele achtergrond, verschillende religies, diverse leeftijdsgroepen en nationaliteit. Het project begon toen filmmaker John Fine, op reis in Gambia, kennis maakte met de legendarische koraspeler Tata Din Din Jobarteh. Door de combinatie van de sprankelende kora die zich vlotjes mengt met een soulvolle zanglijn en een jazzy begeleiding sloopt het nummer "African Calling" zowel muzikale grenzen als landgrenzen.
Een sousafoon, een dobro-gitaar en een drumstel; dat is Delgres, hun naam ontleend aan de vrijheidsstrijder Louis Delgrés die op het Caribische eiland Guadeloupe vocht tegen Napoleon voor afschaffing van de slavernij. Met het hartverscheurende "Mr. President" brengen ze een Creools gezongen aanklacht tegen de Trumps en de Macrons uit deze wereld: "But I did vote for you, put my trust in your hands, now could you please explain what you’re gonna do for me ‘cause I’m still struggling".
"Mbogwana" betekent "verandering" in Lingala, naast het koloniale Frans de meest gesproken taal in Kinshasa. En verandering is het wel degelijk, want terwijl voornamelijk rap, reggae en pop populair zijn bij jonge generatie Congolezen, leggen de twee paraplege, voormalige straatmuzikanten van Mbogwana Star zich toe op een opwindende herwerking van traditionele Congolese percussie. In het energetische heen-en-weer slingerende "Malukaye" speelt een versterkte duimpiano de melodie.
Na het korte maar inspirerende "Notturni nella Suburra", een staaltje sfeervolle polyritmiek van meester-filmcomponist Nino Rota, voeren de fluit van Magic Malik en de kleine charango-gitaar van Jaime Torres ons terug naar de hoogvlakten van het Andesgebied met het melodieuze, verfijnde en rustgevende "Solo Luz".
We trekken naar Londen, de wereld-jazz-stad bij uitstek. En wie dacht dat voor vrouwen bij jazzmuziek enkel een zangrol is weggelegd, luistert best eens naar "Valleys" van Nérija. Een vrouwelijk septet van blaasinstrumenten trekt crescendo een instrumentaal jazznummer op gang, dat spoedig over vloeit in feestelijke muziek waarin de Afrikaanse invloed onmiskenbaar is. "Vrouwen aan de macht", een stelling die ook door de 24-jaar jonge Daymé Ayrocena bekrachtigd wordt met het tropisch swingende Afro-Cubaanse "Negra Caridad".
Na het korte maar inspirerende "Notturni nella Suburra", een staaltje sfeervolle polyritmiek van meester-filmcomponist Nino Rota, voeren de fluit van Magic Malik en de kleine charango-gitaar van Jaime Torres ons terug naar de hoogvlakten van het Andesgebied met het melodieuze, verfijnde en rustgevende "Solo Luz".
 |
| Nérija |
DJ Moussa Rasé verrast ons ook geregeld met muziek waar een hoek af is. Nèt daarom is de Aarde trouwens vierkant. Dat bewijzen de Colombiaanse Meridian Brothers met hun grensverleggend futuristisch folknummer "Donde Estas Maria". Het nummer zet je aan tot het dansen van de traditionele Cumbia, een dans die ontstond bij slaven die aan beide voeten geketend waren.
 |
| Tocororo |
Bassiste Rosario "La Tremendita" - de krijger - leerde de flamenco-knepen van haar grootmoeder. Met "Delirio Degradante - Mi Infierno es Tu Gloria" brengt ze het meer dramatische flamenco-variant "cante jondo". Ze wordt opgevolgd door het al even expressieve flamenconummer "Romero Santo" van Ana B Peña.
Vanuit Spanje reizen we door naar Oost-Europa om te luisteren naar gesofisticeerde, levendige zigeunermuziek. Nou ja, laat "Oost-Europees" een wat tè gemakkelijke samenvatting zijn voor het ensemble van een Roemeense accordeonist (Iulian Jantea), een Hongaarse violist (Pal Szomora), een cimbalomspeler (Itsván Szomora), een Bulgaarse gastzangeres (Emilia Kirova) en een Vlaamse contrabassist (Herman De Rycke). Ook de muziek omvat uiteenlopende Hongaarse, Roemeense en Bulgaarse muziekstijlen die op zich weinig met elkaar gemeen hebben. De Russische klassieker "Dve Gitari" van Tzigani, ook wel gekend als "Les Deux Gitares" van de uit Armenië afkomstige Charles Aznavour, is nu eens emotioneel, dan weer uitbundig van aard.
Verteld door een trio van accordeon (Richard Galliano), trompet (Paolo Fresu) en piano (Jan Lundgren) is "Que Reste-t Il De Nos Amours" een emotionele jazz-interpretatie van het gelijknamige nummer van Charles Trenet.
Alemayehu Eshete, sinds de jaren '60 geroemd als de vader van de Ethio-Jazz, wordt ook wel eens de "Ethiopische Elvis" genoemd. Op de herwerking van "Alteleyeshegnem" zorgt de strakke beat voor een funky ondertoon, doorkruist met mystieke deuntjes van het Philophon huisorkest.
De temperatuur gaat opnieuw de hoogte in met het nummer "Eghass Malan". Les Filles de Illighadad mengen Tuareg-gitaarklanken met traditionele volksmuziek uit hun geboortedorp Illighadag, diep in de Nigeriaanse woestijn. De desolate plek is onthouden van westerse weelde maar onderscheidt zich door een sterke identiteit en traditie.
"Tende" - de naam werd ontleend aan een traditionele drum - is een traditioneel muziekgenre dat gebracht werd door vrouwen tijdens feestelijkheden of in het regenseizoen om de tijd te doden. In de oorspronkelijke muziekstijl stonden percussie, handgeklap en de stem van de vrouwen centraal. Tijdens de ballingschap van jonge Touareg mannen naar Lybië in de jaren '70, werd de zang van de vrouwen vervangen door gitaarmuziek en ontstond de aan populariteit winnende "Touareg-blues". Later doorkruiste deze muziek opnieuw de oorspronkelijke volksmuziek. Waar "Tende" louter door vrouwen gezongen werd, wordt de "Touareg-blues" door mannen gedomineerd.
In België leidde het begrip Marrakesh eind vorig jaar tot een politieke vechtscheiding, de uit Marrakesh afkomstige Tahour zorgt voor verzoening met het feestelijk energieke "Hallawah". We blijven daarna nog wat in Marokko met het levendige "Maroc" waarop mandolinespeler Avi Avital passionele en toch energieke Oosterse melodieën mengt met de drijvende contrabas van de multiculturele jazzmuzikant Omer Avital. Het project "Avital meets Avital" wordt ondersteund door krachtige Oosterse percussie van Itamar Doarijazz en doorweven met jazzy pianoaccenten van Yonathan Avishai.
Een kantelpunt komt er met de muzikale geestesmassage van de uit Polen afkomstige singer-songwriter Ola Szmidt.Het met vocale loops ingepakte "Wrapped" ontneemt je de adem en brengt je ziel tot rust. En om helemaal te ontspannen, sluit de afspeellijst van DJ Moussa Rasé af met een intens "We Bathandwa" van de Zuid-Afrikaanse Sibongile Khumalu.
De afspeellijst "De wereld draait vierkant" van DJ Moussa Rasé slingert je heen en weer over landgrenzen, oceanen en continenten. Maar liefst 26 nummers zorgen voor 1 uur en 51 minuten puur muzikaal reisgenot.
Spotify afspeellijst
Bb Bm B