Me wan' go home - een afspeellijst van DJ Moussa Rasé
DJ Moussa Rasé belooft ons "Riddum'n'Blooze" - met "blues die onder je vel kruipt en ritmes die je heupen prikkelen". Het ritme heeft zoals verwacht een sterke Afro-Amerikaanse inslag. De blues is jazzy. En er wordt ook behoorlijk wat gerapt op deze maatschappij-kritische afspeellijst: over de ellendige staat waarin de Verenigde Staten zich bevinden, over zwart fruit aan de bomen en over blanken onbereikbaar ver op de maan. En, uiteraard, over de liefde de gelukkig nog bestaat: de liefde voor de man, de liefde voor de vrouw of simpelweg de liefde voor allebei. En vooral ook de liefde voor de het volk, voor de mens, voor elkaar.
"Riddum'n'Blues is muziek om te horen en te voelen. En ook een beetje om te zien. Maar gevoelige kijkers zijn gewaarschuwd: deze muziek is niet geschikt voor "whiteys"!
Als stevige opwarmer krijgen we Somi geserveerd: een New Yorkse zangeres met Rwandese en Ugandese roots. Somi brengt soulvol gekruide jazz met een sterk Afrikaans sausje, na een extatische zang uitlopend in gedecideerde Afrikaanse percussie. "The Gentry" is een aanklacht tegen "gentrificatie" of "verzaveling" waarbij kapitaalkrachtige nieuwe bewoners de sociaal lagere klassen uit hun stadsdeel verdrijven. Somi leefde in "Petite Afrique", een New Yorkse buurt boven Central Park waar Afrikaanse immigranten de straten kleurden, tot de stadsplanners nieuwe appartementen bouwen voor de rijkere klasse. De Afro-Amerikaanse gemeenschap werd gedwongen te verhuizen naar goedkopere buurten. "Look what they've done to Harlem". "I want it black, I want it back"!
Mass-shootings, gun violence, police brutality, racism. "This Is America" is een wervelwind aan protest uit de stoute rappersmond van Childish Gambino. "Explicit", volgens Spotify, met een begeleidende videoclip "niet voor whiteys". Subtiel, en tezelfdertijd recht voor de raap. De tekst van het nummer, alsook de clip, zit vol dubbele bodems, houdt ons een spiegel voor en doet de ogen openen voor de ernstige problemen in de Amerikaanse maatschappij. Verwijzend naar Jim Crow wetten, de vernederende Minstrel Shows, het moordende wapengeweld, de Charleston massamoord, het einde der tijden, de chaos. Een waslijst aan ellende en problemen. Wanna know more? Lees dan zeker deze tekst!
A rat done bit my sister Nell.
(with Whitey on the moon)
Her face and arms began to swell.
(and Whitey’s on the moon)
I can’t pay no doctor bill.
(but Whitey’s on the moon)
Ten years from now I’ll be payin’ still.
(while Whitey’s on the moon)
Whitey On The Moon - Gil Scott-Heron
Southern trees bear a strange fruit,
Blood on the leaves and blood at the root,
Black bodies swinging in the Southern breeze,
Strange fruit hanging from the poplar trees.
Pastoral scene of the gallant South,
The bulging eyes and the twisted mouth,
Scent of magnolia, sweet and fresh,
Then the sudden smell of burning flesh!
Here is a fruit for the crows to pluck,
For the rain to gather, for the wind to suck,
For the sun to rot, for the trees to drop,
Here is a strange and bitter crop.
Strange Fruit - Lewis Allan
Het bittere "Strange Fruit" scheurt een gepijnigde en verstomde ziel open. Stevige swampy soul van de Alabama Shakes bedaart de gemoederen met het "How was I supposed to know he was a heartbreaker?". Romare roept andermaal met zachte stem en met een traag, stofferig "Hey Now" tot de orde. Het trompetje halverwege het nummer dwingt tot nederige volgzaamheid. Dit valt immers niet te relativeren.
Het is dan ook niet alleen vijf voor twaalf, het is ook "Nine below zero". En toch werd Sonny Boy Williamson's hart ijskoud gebroken. It's a pity, it's a crying shame!
Op 21 november 1941 weerklonk in de Mississippi Delta voor het eerst uit de radioboxen de slogan "Pass de biscuits, 'cause it's King Biscuit Time". De legendarische Sonny Boy Williamson II, geboren in 1912 in Mississippi, werd al gauw een lokale mediaster als zanger en presentator van het door een meelfabriek gesponsorde radioprogramma. Zelfs blanke madammen contacteerden de zwarte radiozender om een plaatje aan te vragen, met de smeekbede om anoniem te blijven, want "als mijn man dit hoort, vermoordt-ie me".
De rusteloze rebel en vrouwenliefhebber Sonny Boy Williamson II stal zijn naam van mondharmonica-speler Sonny Boy Williamson I maar kon niet verdragen dat hij op de tweede plaats gerangschikt werd. Toen in de jaren '60 de blues verdreven werd door rock 'n roll, verhuisde Sonny Boy naar Engeland - waar hij ooit een hotelkamer in de fik stak bij een poging om een konijn te stoven in de koffiezetmachine. Hij werd evenwel enthousiast onthaald door de Britse jeugd en verscheen vanaf dan, netjes geïntegreerd, in pak en bolhoed op het podium.
"Triphop" of "downtempo" is een fusie van verschillende muziekstijlen waarbij geregeld oudere geluidsfragmenten uit muziek of film gemixt worden met moderne muziek. "Man Next Door" is een vaak gecoverd reggae-nummer van John Holt & The Paragons uit 1968. In de elektronische, downtempo versie van Massive Attack hoor je op de achtergrond het drumritme van Led Zeppelin's cover "When The Levee Breaks", een nummer uit 1929 van Kansas Joe McCoy en Memphis Minnie. Massive Attack mixte in het nummer ook een sample uit 10:15 Saturday Night van The Cure.
Een zeebries en een weemoedig deuntje op trompet. Akua Naru fluistert onverstaanbare woorden en rapt daarna in "Black Genius" op een dwingende maar toegankelijke toon een ode aan de hedendaagse zwarte vrouw. Gelaagd met een vleugje jazz en een kinderkoortje gemengd doorheen het nummer, wordt het geheel een avontuurlijke geluidsmuur voor het gehoor. Net als "Our Conversations" van de Britse rapper Little Simz en het Toronto jazz trio BadBadNotGood; een bezwerend lexicon van rap doorweven met wervelende fluittonen, duizelingwekkende snaarinstrumenten en een daverend groovy baslijn.
"Riddum'n'Blues is muziek om te horen en te voelen. En ook een beetje om te zien. Maar gevoelige kijkers zijn gewaarschuwd: deze muziek is niet geschikt voor "whiteys"!
Als stevige opwarmer krijgen we Somi geserveerd: een New Yorkse zangeres met Rwandese en Ugandese roots. Somi brengt soulvol gekruide jazz met een sterk Afrikaans sausje, na een extatische zang uitlopend in gedecideerde Afrikaanse percussie. "The Gentry" is een aanklacht tegen "gentrificatie" of "verzaveling" waarbij kapitaalkrachtige nieuwe bewoners de sociaal lagere klassen uit hun stadsdeel verdrijven. Somi leefde in "Petite Afrique", een New Yorkse buurt boven Central Park waar Afrikaanse immigranten de straten kleurden, tot de stadsplanners nieuwe appartementen bouwen voor de rijkere klasse. De Afro-Amerikaanse gemeenschap werd gedwongen te verhuizen naar goedkopere buurten. "Look what they've done to Harlem". "I want it black, I want it back"!
En als echt alles fout loopt, waar kan je dan nog terecht? Alvast niet bij "whitey", "'cause whitey's on the moon". Het sarcastische gedicht "Whitey On The Moon", voorgedragen op een achtergrond van eenvoudig Afrikaanse percussie, is een radicale song van Gil Scott-Heron uit 1970 over vals patriottisme en raciale ongelijkheid.
(with Whitey on the moon)
Her face and arms began to swell.
(and Whitey’s on the moon)
I can’t pay no doctor bill.
(but Whitey’s on the moon)
Ten years from now I’ll be payin’ still.
(while Whitey’s on the moon)
Whitey On The Moon - Gil Scott-Heron
 |
| Manou Gallo |
Ergens in een discotheek in het zonnige Malibu brengt de Californische rapper .Paak - jawel, mét punt voor de naam - met de overtuiging van een moderne James Brown het opzwepende funky hiphopnummer "Come Down". Het Britse electronicaduo The Chemical Brothers marcheert "Left Right" weg van de jolige vrijheid en recht in de armen der wet, want daar exclameert de invloedrijke jazzcomponist Miles Davis "You're Under Arrest".
De Ivoriaane "Afro Groove Queen" Manou Gallo, voormalig bassiste van Zap Mama, heeft het meteen begrepen; alleen samen staan we sterk. Dus... "Come Together"! De dame, grootgebracht door haar oma bij de Ivoriaanse Djiboi-stammen, leerde dan ook al op jonge leeftijd de waarde van respect en traditie.
Tyler, The Creator regisseerde zelf de surrealistische videoclip bij zijn liefdeslied "See You Again":
De Ivoriaane "Afro Groove Queen" Manou Gallo, voormalig bassiste van Zap Mama, heeft het meteen begrepen; alleen samen staan we sterk. Dus... "Come Together"! De dame, grootgebracht door haar oma bij de Ivoriaanse Djiboi-stammen, leerde dan ook al op jonge leeftijd de waarde van respect en traditie.
Tyler, The Creator regisseerde zelf de surrealistische videoclip bij zijn liefdeslied "See You Again":
In een lekkere funky stijl eert Janelle Monae de Minneapolis-sound van "His Royal Badness" Prince met de sensuele song "Make Me Feel", een nummer over biseksualiteit dat kraakt van de elektrische energie. "No one does it better"!
En hoedje af voor de fenomenale 21-jarige multi-instrumentalist Jacob Collier die met het dynamische swingende nummer "Saviour" zijn eigen wereldje geheel op zijn kop zet. In de song, een mengelmoes van verschillende muziekstijlen, staat Collier zelf in voor zowel de groovy bas, de harmonische meerstemmigheid, het orgeltje, de drum en de beatbox. En dat alles werd met een enthousiaste gedrevenheid gecomponeerd vanuit zijn huisstudio, onder het motto "wat je zelf doet, doe je beter". De titel van het album? "In my room"!
Southern trees bear a strange fruit,
Blood on the leaves and blood at the root,
Black bodies swinging in the Southern breeze,
Strange fruit hanging from the poplar trees.
Pastoral scene of the gallant South,
The bulging eyes and the twisted mouth,
Scent of magnolia, sweet and fresh,
Then the sudden smell of burning flesh!
Here is a fruit for the crows to pluck,
For the rain to gather, for the wind to suck,
For the sun to rot, for the trees to drop,
Here is a strange and bitter crop.
Strange Fruit - Lewis Allan
In 1937 schreef Abel Meeropol, een onderwijzer uit The Bronx, onder het pseudoniem Lewis Allan de tekst "Bitter Fruit". Het werd een beklijvende metafoor over de gruwelijke lynchpartijen op zwarte Amerikanen in het zuiden van de Verenigde Staten, waarin hij de slachtoffers omschreef als vreemdsoortige vruchten in de bomen. In 1939 zong Billie Holiday "Strange Fruit", een nummer dat mede door de uitvoering van Nina Simone uitgroeide tot een jazz-standard. José James brengt het nummer terug naar zijn essentie: een bloedstollende "field holler" die je nekharen ten berge doet rijzen. En ja, ook hier hoort een videoclip om de virtuositeit van de eenvoud te beklemtonen.
Het bittere "Strange Fruit" scheurt een gepijnigde en verstomde ziel open. Stevige swampy soul van de Alabama Shakes bedaart de gemoederen met het "How was I supposed to know he was a heartbreaker?". Romare roept andermaal met zachte stem en met een traag, stofferig "Hey Now" tot de orde. Het trompetje halverwege het nummer dwingt tot nederige volgzaamheid. Dit valt immers niet te relativeren.
Op 21 november 1941 weerklonk in de Mississippi Delta voor het eerst uit de radioboxen de slogan "Pass de biscuits, 'cause it's King Biscuit Time". De legendarische Sonny Boy Williamson II, geboren in 1912 in Mississippi, werd al gauw een lokale mediaster als zanger en presentator van het door een meelfabriek gesponsorde radioprogramma. Zelfs blanke madammen contacteerden de zwarte radiozender om een plaatje aan te vragen, met de smeekbede om anoniem te blijven, want "als mijn man dit hoort, vermoordt-ie me".
De rusteloze rebel en vrouwenliefhebber Sonny Boy Williamson II stal zijn naam van mondharmonica-speler Sonny Boy Williamson I maar kon niet verdragen dat hij op de tweede plaats gerangschikt werd. Toen in de jaren '60 de blues verdreven werd door rock 'n roll, verhuisde Sonny Boy naar Engeland - waar hij ooit een hotelkamer in de fik stak bij een poging om een konijn te stoven in de koffiezetmachine. Hij werd evenwel enthousiast onthaald door de Britse jeugd en verscheen vanaf dan, netjes geïntegreerd, in pak en bolhoed op het podium.
Blues was en is een krachtig middel om te communiceren. Vooral bij de zwarte bevolking die slachtoffer was en is van ellende, onderdrukking, armoede, racisme en misbruik, biedt bluesmuziek een uitlaatklep voor emotie, hoop en frustratie - soms direct, vaak in metaforen die alleen ingewijden ten volle kunnen begrijpen. De Amerikaanse blues- en jazzmuzikant James Blood Ulmer verwoordt het met "There Is Power In The Blues".
De onderliggende puls van "The Bird" is gemoedelijk en brengt een ontspannende fusie van jazz, hip-hop en R&B. Met de tekst biedt Anderson .Paak een houvast voor hoop en geruststelling, ondanks duistere tijden.
De onderliggende puls van "The Bird" is gemoedelijk en brengt een ontspannende fusie van jazz, hip-hop en R&B. Met de tekst biedt Anderson .Paak een houvast voor hoop en geruststelling, ondanks duistere tijden.
There is a man that live next door. In my neighborhood. In my neighborhood. And he gets me down. He gets in so late at night. Always a fuss and fight. Always a fuss and fight. All through the night…
I’ve got to get away from here.
De Amerikaanse zangeres Somi, geboren in Champaign (Illinois) en al eerder te gast in de afspeellijsten van DJ Moussa Rasé, verbleef als dochter van een professor die werkt voor de WHO, een tijdlang in Zambia. Somi ligt aan de basis van de "New African Jazz", een mix van Amerikaanse jazz en Oost-Afrikaanse hymnes. Op het zachte "Enganiyani" wordt Somi bijgestaan door de Zuidafrikaanse trompetspeler Hugh Masekela. Rokia Traoré, dochter van een Malinese diplomaat, brengt ons met een doorleefde en rauw-emotionele versie van "Strange Fruit" haar volk in herinnering, een volk dat door de gruwelijke burgeroorlog niet meer weet wat "Né So" (thuis) betekent.
Sly Stone kwam al aan bod in de afspeellijst "Daylight Come" van DJ Moussa Rasé. Met het rustige, funky "Poet" vat hij de essentie van deze afspeellijst samen:
Sly Stone kwam al aan bod in de afspeellijst "Daylight Come" van DJ Moussa Rasé. Met het rustige, funky "Poet" vat hij de essentie van deze afspeellijst samen:
My only weapon is my pen
and the frame of mind I'm in
I'm a songwriter
A poet
Poet - Sly & The Family Stone
De overgang naar "Opposite People" lijkt haast organisch. "Opposite People" is een ode aan de Nigeriaanse protestzanger-activist en grondlegger van de Afrobeat Fela Kuti, gebracht door de Italiaanse Mamud Band. Een evenzeer warm-jazzy instrumentaaltje met een funky ondertoon verwijzend naar West-Afrika, Jamaica, Cuba en Afro-Amerika. Afrobeat op zijn best!
- Move On Up - Delvon Lamarr Organ Trio
- Move On Up - Curtis Mayfield
- Opposite People - Fela Kuti
- Opposite People - Mamud Band
Toen orgelspeler Delvon Lamarr de gitarist Jimmy James (jawel, een naamgenoot van Jimi Hendrix) uitnodigde om samen te jammen, ontstond er meteen chemie. James en Lamarr spelen tijdens hun jamsessies voortdurend het spelletje "Ken je deze melodie?", terwijl David McGraw een soulvolle beat aanlevert op de drums. Uit deze samenwerking ontstond het Delvon Lamarr Organ Trio, een band die zijn bliksemstart te danken heeft aan een live-sessie op 13 mei 2017, vereeuwigd op het album "Live at KEXP!".
Het frisse "Move On Up", oorspronkelijk door Curtis Mayfield uitgebracht in 1970, is een hymne aan de "Black Power beweging". De versie van het Delvon Lamarr Organ Trio start met een funky riff op de gitaar van Jimmy James, waarna het nummer vol ingekleurd wordt door het levendige orgeltje van Delvon Lamarr en de drum van David McGraw. Dit is "Jazz in hart en ziel, en R'nB in de motorkamer".
 |
| Fela Kuti |
De Har-You Percussion Group ontstond na de rellen in Harlem in 1964 als de "Harlem Youth Unlimited". De groep werd opgericht door de Jamaicaanse jazz-percussionist en mentor Roger "Montego Joe" Sanders die jongeren na schooltijd de kans gaf om kennis te maken met hun muzikaal erfgoed. Sanders omschreef zijn doelgroep als "emotioneel instabiele jongemannen zonder inspiratie en zonder thuis". Het album, een dynamische mix van Afro-Cubaanse ritmes en jazz-tunes, gaf deze jongeren een stem. De stem werd echter nooit gehoord; het album "Sounds Of The Ghetto Youth" kende geen succes. Met uitzondering dan van het aanstekelijk optimistische nummer "Welcome To The Party". Dankzij de rauwe Latin-jazz polyritmiek werd het album onsterfelijk - en intussen ook behoorlijk kostelijk!
Ook "African Rhythms" uit 1975 - remastered - is een krachtig staaltje van funky Afrobeat. Een spontaan feestje barst los, met blazers die andermaal Fela Kuti in herinnering brengen. James "Plunky" Branch bracht met zijn band Oneness Of Juju de strijd tegen Apartheid in Zuid-Afrika onder de aandacht. De boodschap is duidelijk: "African rhythms will make you dance/African rhythms will make you clap your hands"! Een groovy baslijn neemt over, om het heerlijk ritmische nummer "Freedom Chain" met de zoete stem van Zara McFarlane in te zetten. Zara McFarlane is een artieste uit Londen met Jamaicaanse roots, en dat voel je gewoon.
De ketting van onrecht kan enkel doorbroken worden door een nog sterkere ketting van vrijheid en vrede. DJ Moussa Rasé stelde dan ook een afspeellijst samen met nummers die overgaan van rauw tot bitter activisme naar funky Afrobeat. Een afspeellijst die ons bewust maakt van de essentie van Afrikaanse muziek, en van heel wat huidige muziekgenres in het algemeen.
De afspeellijst sluit af met een driedelig gedicht van Gil Scott-Heron "'B' Movie", geschreven tijdens het presidentschap van B-acteur Ronald "Ray-Gun" Reagen. Het gesproken woord in perfecte fusie met muziek. Gewapend met bittere woorden, aangedreven door een bluesy groove en een portie free jazz, spreekt hij klare taal:
"Civil Rights. Gay Rights. Women's rights. They're all wrong. Call in the calvary and disrupt this perception of freedom gone wild. First one of them wants freedom and then the whole damn world wants freedom"
"Someone always came to save America... at the last moment."
Bb Bm B
Ook "African Rhythms" uit 1975 - remastered - is een krachtig staaltje van funky Afrobeat. Een spontaan feestje barst los, met blazers die andermaal Fela Kuti in herinnering brengen. James "Plunky" Branch bracht met zijn band Oneness Of Juju de strijd tegen Apartheid in Zuid-Afrika onder de aandacht. De boodschap is duidelijk: "African rhythms will make you dance/African rhythms will make you clap your hands"! Een groovy baslijn neemt over, om het heerlijk ritmische nummer "Freedom Chain" met de zoete stem van Zara McFarlane in te zetten. Zara McFarlane is een artieste uit Londen met Jamaicaanse roots, en dat voel je gewoon.
De ketting van onrecht kan enkel doorbroken worden door een nog sterkere ketting van vrijheid en vrede. DJ Moussa Rasé stelde dan ook een afspeellijst samen met nummers die overgaan van rauw tot bitter activisme naar funky Afrobeat. Een afspeellijst die ons bewust maakt van de essentie van Afrikaanse muziek, en van heel wat huidige muziekgenres in het algemeen.
De afspeellijst sluit af met een driedelig gedicht van Gil Scott-Heron "'B' Movie", geschreven tijdens het presidentschap van B-acteur Ronald "Ray-Gun" Reagen. Het gesproken woord in perfecte fusie met muziek. Gewapend met bittere woorden, aangedreven door een bluesy groove en een portie free jazz, spreekt hij klare taal:
"Civil Rights. Gay Rights. Women's rights. They're all wrong. Call in the calvary and disrupt this perception of freedom gone wild. First one of them wants freedom and then the whole damn world wants freedom"
"Someone always came to save America... at the last moment."
Bb Bm B