Voorjaarsklassiekers - een afspeellijst van DJ Moussa Rasé


Spotify-afspeellijst

DJ Moussa Rasé neemt ons dit kille voorjaar mee op ontdekkingstocht langsheen platgetreden paden en hobbelige wegen, doorheen een gevarieerd muzieklandschap, op zoek menselijke warmte.



Gabriel Fauré
We belanden meteen in de stad van het water en de stad der bruggen, Venetië, waar de charmante Franse componist Gabriël Fauré ons met de Baracolle No 6 laat proeven van het klotsende water en de lyrische zang van de gondeliers. Het resultaat is een romantische compositie die blijmoedig op en neer deint over de pianotoetsen. Fauré was een meester op de piano; toen Franz Liszt zijn werk wou spelen, gaf hij de opmerking "ik heb te weinig vingers".

De Duitse jazz-klarinetspeler Rolf Kühn verdiept zich in een uitermate levendig, fris en avontuurlijk gesprek, met de Kroatische celliste Asja Valčić. Het resultaat is "Converseations one", een ongewone boeiende combinatie van cello en klarinet die nu eens hobbelig en dan weer vloeiend melodisch klinkt.
Pianist Fabian Fiorini kondigt de Belgische Aka Moon aan, een avant-gardejazzband die zich voor haar naam èn voor haar muziekstijl liet inspireren door de Aka pygmeeën. Samen met de klassiek geschoolde Fiorini duiken ze nu in het werk van de Italiaanse componist Domenico Scarlatti. "Aka 466" is een bruisende, stuwende vertaling van één van zijn sonates, polyvalent dansend tussen de twee diverse muziekwerelden van klassiek en jazz.
Ook de Franse jazzpianist David Leonhardt maakt een spreidstand tussen klassieke muziek en levendige jazz. Aanvankelijk speelt hij met de melodie van Bach's "Prelude No. 15", doch plots kondigt de strakke ritmesectie een temposhift aan waarna het trio in volle ornaat tot leven komt. De groove is bluesy en jazzy tegelijkertijd, en refereert steeds weer naar het originele werk. Aan het einde krijgt Bach's prelude zelfs een speelse Braziliaanse twist.

Tanguy De Williencourt legt zich toe op het werk van Franz Schubert en brengt "Standchen, D889". Het verhaal gaat dat Schubert op een zomerse dag in 1826 de herberg "Zum Biersack" bezocht waar hij, bladerend in een boek naar een gedicht wees en uitriep "Ik kom net op een mooie melodie, had ik nu maar iets om te schrijven". Meteen werd een mooie serenade neergepend die later de titel "Hark, hark, the lark" kreeg, naar de openingszin van Shakespeare's "Cymbeline".
Op ons hobbelige pad staan we plots oog in oog met een hippie-avant-la-lettre. De jazz-standard "Nature Boy" is een autobiografisch nummer van jazzcomponist en notoir zwerver Eden Ahbez. De ballad werd onsterfelijk gemaakt door Nat King Cole, later gaf Frank Sinatra samen met het Jeff Alexander Choir een gregoriaanse toets aan de jazz klassieker. "Nature Boy" werd ook uitgebracht door David Bowie als soundtrack voor de film "Moulin Rouge" en door "The first lady of song" Ella Fitzgerald in duet met Joe Pass. "Nature Boys" waren rauwkost etende, bebaarde en langharige aanhangers van de 'Naturmensch" en "Lebensreform" filosofie:

There was a boy
A very strange, enchanted boy
They say he wandered very far, very far
Over land and sea
A little shy and sad of eye
But very wise was he
And then one day
A magic day he passed my way
And while we spoke of many things
Fools and kings
This he said to me
"The greatest thing you'll ever learn
Is just to love and be loved in return"
"The greatest thing you'll ever learn
Is just to love and be loved in return"

Nature Boy - Eden Ahbez
14 Maart staat bij Amerikaanse wiskundigen genoteerd als pi-dag. Neen, geen plasbehoeften, wel de uitdaging om het getal π tot het grootst aantal decimalen neer te pennen. 3.1415927, verder reikte het schermpje van mijn rekenmachine alvast niet. 14 maart dus. 3/14. Jawel, Pi speelde graag met cijfers.
Kate Bush legde zich in 2005 toe op de mathematiek. Zij bracht ons, netjes geordend, het getal pi in een langgerekte zang-ode aan de gerenommeerde en op de schoolbanken vaak vervloekte wiskundige. De Britse zangeres mocht dan wel indruk maken met haar kennis, toch liep het voor haar niet helemaal van een leien dakje om de reeks getallen tot de honderdvijftigste decimaal netjes van buiten te leren. Op het album "Aerial" maakte ze immers een foutje; voor de vierenvijftigste decimaal zingt ze "three-one" waar dit "zero" moest zijn. Mezzosopraan Anne Sofie Von Otter brengt nu, geholpen door het strijkkwartet Brooklyn Rider, de correctie aan.
Wil je graag zelf "pileren"? Er zijn truukjes! ;-)

Christina Pluhar gaat samen met het door jazz besmette Ensemble L’Arpeggiata op pad voor een bewerking van "Music for a while", een statement over de kracht van muziek gemaakt door Engeland's grootste componist Henry Purcell. Het werk refereert naar de wraakgodinnen uit de Griekse mythologie die Oedipus zullen straffen voor de moord op zijn vader. De haartooi van de medusa bestaat uit duizenden sissende slangen die haar verhinderen om rationeel na te denken, terwijl het bloed van haar hoofd druipt. Het is de muziek die Oedipus uiteindelijk zal beschermen: de muziek brengt de slangen in trance "'Til the snakes drop, drop, drop. Drop, drop, drop, drop, drop from her head".

En de dwaas, die keek er naar. Per slot van rekening is hij alleen maar een dwaas. En omgekeerd weet hij zelf dat alle anderen net de dwazen zijn. Les Boreades de Montreal dwingen de "Fool on the hill"  in een nauwsluitend barokjasje.

We keren nog even terug in de tijd, naar het Engeland van de zeventiende eeuw, op bezoek bij Henry Purcell. Engeland behoorde die periode nog niet tot de invloedssfeer van de opera, toch heerste ook daar een behoefte aan toneel-, zang- en dansmuziek. Purcell, geboren in 1659, werd slechts 36 jaar maar schreef in zijn korte levensloop meer dan 800 partities en voorzag de meest succesvolle podiumproducties van passende barokmuziek met Italiaanse en Franse elementen. Voor het toneelstuk "De wraak van de Moor" schreef hij "Abdelazar" .
Een tiental jaren na het overlijden van Purcell arriveerde de Duitse componist George Frideric Händel in Londen waar hij met zijn opera "Rinaldo" groot succes oogstte. Händel vestigde zich definitief in Engeland en schreef 16 "Keyboard Suites" waaronder het "Keyboard Suite in D Minor".

Mario Batkovic
Met overweldigende diepgang doet plots een repetitief dreunende accordeon de intrede. De van oorsprong Bosnische Mario Batkovic verkent op indrukwekkende wijze de waaier aan mogelijkheden van zijn trekzak. "Quatere" laat zich vertalen als "schudden" of "agiteren", het nummer overrompelt je als een pletwals en dompelt de luisteraar in wondermooie muziek waar de schoonheid van de melodie zich verschuilt achter donkere, cyclische bastonen. De leuze van Batkovic: "Schudt de dingen door elkaar en je bent klaar om verandering te brengen".

De gemoedsrust wordt hersteld door Michel Camilo, meester pianist uit de Dominicaanse republiek. Hij gaat samen met de flamenco-gitarist Tomatito de uitdaging aan en verzorgt een huwelijk tussen gitaar en piano om niet alleen diepgang, maar ook warmte toe te voegen aan Erik Satie's "Gnossiennes No.1".

In 1674 schreef de Spaanse priester en musicus Gaspar Sanz een handleiding voor gitaar onder de titel "Instrucción de música sobre la guitarra española". De Spaanse en blinde componist Joaquim Rodrigo liet zich inspireren en componeerde in 1953 een concert voor gitaar onder de naam "Fantasía para un gentilhombre". Het kleurrijke "Españoleta y fanfarria de la caballería de Nápoles" gaat plots over in een deel waarbij de drums de gitaar opjagen, om te eindigen met een deel waarbij de rust van de "Españoleta" weerkeert.

Eyes Wide Shut
Filmregisseur Stanley Kubrick keek de Engelse viola-muzikante Jocelyn Pook recht in de ogen bij de vraag: "Laat ons seks-muziek maken". Het antwoord ontplooide zich in duistere, experimentele filmmuziek bestemd voor de psychologische en erotische thriller "Eyes Wide Shut". De film vertelt het verhaal van een vrouw die haar man onthult dat ze een erotische droom beleefde over een relatie met een marineofficier, een "Naval Officer".

Op het hoogtepunt van de dramatiek zappen we naar de film "Merry Christmas Mr. Lawrence". Het "Main Theme (From "Merry Christmas Mr. Lawrence)" is van de Japanse Ryuichi Sakamoto, een compositie die later een internationale hit werd in de gezongen versie van "Forbidden Colours".

Peer Gynt in Dovregubbens hall
Vanuit de filmzeteltjes nemen we plaats op de theaterstoeltjes om te luisteren naar de soundtrack van "Peer Gynt", één van de meest opgevoerde satirische Noorse toneelstukken ooit. De populariteit van het stuk is grotendeels te danken is aan de toneelmuziek die gecomponeerd werd door Edvard Grieg. Deze muziek kwam slechts mondjesmaat tot stand, het eindresultaat kan echter onverbloemd verfrissend genoemd worden. Het stuk "Dovregubbens Hall" werd in 1875 geschreven voor de passage waarin het hoofdpersonage Peer terecht komt in het land der trollen en kreeg als bijnaam "De Trollendans". Peer ontsnapt er aan de monsters terwijl de hal van de bergkoning instort door het geluid van de klokken. Het muziekstuk, dat start met een repetitieve melodie die steeds krachtiger aanzwelt in kracht en tempo tot een overweldigende climax, weerspiegelt perfect het gejaagde gevoel dat Peer ondervindt. Het idee van de aanzwellende muziek werd later overgenomen door componisten als Maurice Ravel.
"Your life burns faster, obey your master". Met "Master of Puppets" bracht metalband Metallica een song over de kracht waarmee drugs de controle overnemen. Krachtig en melodieus, zacht en eisend in één nummer. De Finse band Apocalyptica neemt op haar beurt de controle over en brengt de hit in een versie gespeeld op vier cello's. Het resultaat is ontegensprekelijk overdonderend geweld-ig!


"Born, Never Asked" van de Amerikaanse "Avant-garde componist" Laurie Anderson, partner van Velvet Underground's Lou Reed, klinkt als een robot, met zachte percussie en een zweverige melodie.
De Argentijnse "tanguero" Astor Piazzolla, de man die de "Tango Nuevo" tot leven bracht, brengt op de bandoneon zijn onsterfelijke, levendige compositie "Libertango" waarvan de titel een samensmelting is tussen "Libertad" en "Tango". De compositie werd volgens "All music guide" meer dan vijfhonderd keer herwerkt, onder meer door Grace Jones in "I've seen that face before".

Grenzeloos zwervend door het muzieklandschap worden we willens nillens geconfronteerd met de heersende wereldproblematiek. Het is daarbij niet altijd gemakkelijk om in de spiegel te kijken. Toch is het besef dat we deel uitmaken van het probleem, de eerste stap naar een oplossing. Anushka Shankar, dochter van de geniale Ravi Shankar, legt met behulp van op en neer deinende Indische klanken in het instrumentale "Boat to nowhere", de vinger op de wonde van de vluchtelingencrisis. Het resultaat is een meditatieve melodie waarin de mooie klank van de sitar een centrale rol speelt.

"Many of us have struggled with it in the last couple of years and we can get overwhelmed. A lot of it comes from the state of the world and the tireless influx of images and scary stories, and certain politicians coming to power. There’s a hopelessness that can make us give up, but the challenge is to learn to stay engaged in a way that also sustains us."

Anoushka Shankar

Eveneens in Indië duikt de muzikaal avontuurlijke percussionist Trilok Gurtu op. Hij combineert de complexe ritmische klanken van zijn geboorteland met de strijkersmuziek van het Italiaanse Arke String Quartet, een kwartet dat met toevoeging van fluit, ukelele en kalimba buiten de traditionele lijntjes van het traditionele strijkerskwartet kleurt. In "Balahto" brengt de inventieve Gurtu een vrolijk makende vocale en een ritmische improvisatie op een raamwerk of "raga" dat zo kenmerkend is voor de Indische muziek.

De de Kroatische-Sloveense cellisten Luka Sulic en Stjepan Hauser nodigen ons onder de naam van 2Cellos nadien uit op een Italiaanse trouwpartij waar beide heren-in-maatpak een indrukwekkende versie vertolken van het romantische "Love Theme" uit de film "The Godfather".


En bij een Italiaanse trouwfeest hoort natuurlijk ook een trouwmis. Amadeus Mozart verzorgt de sacrale muziek met "Mass in C Minor". Mozart schreef in totaal zo'n 70 religieuze werken, de meeste tijdens zijn verblijf in Salzburg waar zijn werkgever de bisschop Colloredo hem opdroeg om korte composities te schrijven - de man had het immers niet begrepen op langdradige missen. Mozart werd echter de laan uitgestuurd, naar verluidt omdat hij steeds te laat kwam.
Mozart waagde het ook om in het huwelijk te treden zonder toestemming van zijn vader. In een brief aan zijn vader beloofde hij dan maar om een mis te componeren als het hem gegund was te huwen. Hij vestigde zich in Wenen en begon aan de uitvoering van zijn belofte, een sensuele compositie die om onduidelijke redenen echter nooit werd voltooid.

Aan het eind van het feest zorgt Frederic Chopin voor de nachtelijke romantiek. Hij neemt plaats aan de piano en brengt het weemoedige "Nocturnes, Op 55.".
De trouwpartij eindigt echter in mineur; bassist Charlie Haden sluit het feestje af in diepe tristesse. Haden speelt de immens treurige compositie "Adagio - from Adagio for strings", in films vaak gebruikt als soundtrack aan het einde van een oorlog, als protest op zijn album "Not in Our Name".

Met de "Voorjaarsklassiekers" van DJ Moussa Rasé trekken we nog maar eens op reis door een hobbelig en boeiend landschap waar klassieke muziek zich mengt met wereldse volksmuziek en jazzy invloeden. Hoppend over de grenzen worden platgetreden paden heraangelegd en nieuwe wegen ontgonnen. De tocht is lang en uitdagend, maar zal nimmer vervelen.

Bb Bm B

 Spotify-afspeellijst